Οδηγός σε μορφή pdf

Πληροφορίες για τα Ηφαίστεια

ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ

Να είστε προετοιμασμένοι για τα φαινόμενα που συνοδεύουν τις ηφαιστειακές εκρήξεις, όπως:

• Λασποροές
• Κατολισθήσεις
• Σεισμούς
• Ηφαιστειακή στάχτη και όξινη βροχή
• Τσουνάμι

Εάν κατοικείτε σε περιοχή κοντά σε ηφαίστειο καταστρώστε οικογενειακό σχέδιο εκκένωσης και επιλέξτε κατάλληλη οδό διαφυγής.

Στην περίπτωση που τα μέλη της οικογένειας βρίσκονται μακριά μεταξύ τους (οι γονείς στους χώρους εργασίας και τα παιδιά στο σχολείο) καταστρώστε σχέδιο συνάντησης σε ασφαλή χώρο μακριά από τον τόπο της καταστροφής.

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ

Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες εκκένωσης που δίδονται από τις αρχές

Εάν βρεθείτε σε κλειστό χώρο:

• Κλείστε όλες τις πόρτες και τα παράθυρα
• Μεταφέρετε όλα τα κατοικίδια ζώα σε στεγασμένο χώρο
• Μεταφέρετε όλα τα μηχανήματα σε στεγασμένο χώρο

Εάν βρεθείτε σε ανοιχτό χώρο:

• Αποφύγετε την κίνηση κατά τη διεύθυνση του ανέμου
• Προσπαθήστε να καλυφθείτε σε στεγασμένο χώρο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, καλύψτε το κεφάλι σας για να προστατευθείτε από πιθανά στερεοποιημένα ηφαιστειακά υλικά.
• Κινηθείτε σε περιοχές με σχετικά υψηλό υψόμετρο για να προστατευθείτε από τις ροές λάβας και από πιθανές λασποροές.
• Φορέστε μακριά ρούχα, προστατευτικά γυαλιά ασφαλείας και μάσκα μιας χρήσεως για να προστατευθείτε από την ηφαιστειακή στάχτη.
• Μην ανάβετε τη μηχανή του αυτοκινήτου σας

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ

• Παραμείνετε σε στεγασμένο χώρο, ιδιαίτερα αν υπάρχει χρόνιο αναπνευστικό πρόβλημα.
• Συνεχίστε να φοράτε προστατευτικά γυαλιά ασφαλείας καθώς και μάσκα μιας χρήσης.
• Συνεχίστε να φοράτε μακριά ρούχα.
• Καθαρίστε τις στέγες των σπιτιών από την ηφαιστειακή στάχτη, η οποία μπορεί να γίνει πολύ βαριά και να προκαλέσει καταπτώσεις.
• Αποφύγετε την οδήγηση κατά τη διάρκεια της πτώσης της ηφαιστειακής στάχτης.

Πληροφορίες για τα Ηφαίστεια

Ως ηφαίστειο ορίζεται ένα άνοιγμα στην επιφάνεια της Γης, δια μέσου του οποίου εκχύνεται μάγμα, τεμάχη πετρωμάτων, αέρια και σποδός, από το εσωτερικό της Γης.

Τα ηφαίστεια διακρίνονται σε κατηγορίες ανάλογα με:

• Την γεωτεκτονική τους θέση.
• Την εκρηξιμότητα τους.
• Τη μορφή του ηφαιστειακού του κώνου.

Ενεργά ονομάζονται συνήθως τα ηφαίστεια εκείνα που έδρασαν κατά τους ιστορικούς χρόνους.
Πρακτικότερα, οι επιστήμονες θεωρούν ένα ηφαίστειο ενεργό όταν παρουσιάζει κάποια μορφή σύγχρονης δραστηριότητας.
Η δραστηριότητα αυτή δεν είναι κατ` ανάγκη εκρηκτική, αλλά μπορεί να είναι σεισμική ή ακόμη και απλή έκλυση αερίων.

Κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής δραστηριότητας ενός ηφαιστείου μπορεί να εκτιναχθεί ή να προκληθεί κατάρρευση του κώνου με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας κεντρικής κοιλότητας που ονομάζεται καλδέρα.

Οι καταστροφές από ηφαιστειακή δραστηριότητα οφείλονται σε:

• Ροές Λάβας
  Οι ροές λάβας αποτελούν το πλέον γνωστό προϊόν της ηφαιστειακής δραστηριότητας και χαρακτηρίζονται, ανάλογα με τη σύσταση τους, από μεγαλύτερες ή μικρότερες ταχύτητες κίνησης. Οι περισσότερες ροές λάβας κινούνται τόσο αργά ώστε να δίνουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα αντίδρασης.
• Πυροκλαστικά προϊόντα
  Τα προϊόντα αυτά συνδέονται με την άνοδο και τη βίαιη απελευθέρωση των αερίων που βρίσκονται μέσα στο μάγμα. Μπορούν να βρίσκονται σε ρευστή κατάσταση ή να είναι στερεοποιημένα.
• Αέρια
  Τα αέρια που εκλύονται τόσο κατά τη διάρκεια της ηφαιστειακής δραστηριότητας όσο και στις ενδιάμεσες περιόδους είναι συνήθως διοξείδιο του άνθρακα, μονοξείδιο του άνθρακα και υδρόθειο. Τα αέρια αυτά όταν είναι βαρύτερα του αέρα μπορούν να επικάθονται στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, κοντά στο έδαφος, και να προκαλούν θανάτους.
• Λασποροές
  Οι ταχείες μετακινήσεις προς τα κατάντη μεγάλων όγκων ηφαιστειακών προϊόντων, κορεσμένων σε νερό, ονομάζονται λασποροές. Θεωρούνται φαινόμενο εξαιρετικά επικίνδυνο για τους ανθρώπους και το περιβάλλον.

ΠΡΟΛΗΨΗ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Οι ηφαιστειακές εκρήξεις είναι ένα από τα γεωλογικά φαινόμενα που θεωρούνται προβλέψιμα, με την προϋπόθεση ότι η δραστηριότητα ενός ηφαιστείου παρακολουθείται και ελέγχεται μεθοδικά. Για διάφορους όμως λόγους, κύρια οικονομικούς, αυτό επιτυγχάνεται σε ελάχιστες περιπτώσεις ηφαιστείων, σε παγκόσμια κλίμακα. Τα πρόδρομα φαινόμενα των ηφαιστειακών εκρήξεων είναι τα ακόλουθα:

• Σεισμική δραστηριότητα.
• Εδαφικές παραμορφώσεις στο χώρο του ηφαιστείου.
• Υδροθερμικά φαινόμενα.
• Χημικές μεταβολές.

Στη φάση της πρόληψης

Ανεξάρτητα από την προβλεψιμότητα ή όχι των ηφαιστειακών εκρήξεων, η μείωση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές επιτυγχάνεται κυρίως μέσω της ανάπτυξης λεπτομερών σχεδίων εκκένωσης της περιοχής γύρω από το ηφαίστειο.

Επιπλέον, η μείωση των οικονομικών απωλειών είναι εφικτή μέσω του καθορισμού των χρήσεων γης, ο οποίος είναι αποτέλεσμα λεπτομερούς χαρτογράφησης της ηφαιστειακής επικινδυνότητας των περιοχών γύρω από το ηφαίστειο. Η τελευταία προκύπτει από την επεξεργασία γεωλογικών δεδομένων από προηγούμενα ηφαιστειακά συμβάντα, τοπογραφικών στοιχείων, καθώς και πιθανών μοντέλων διασποράς των ηφαιστειακών προϊόντων, που βασίζονται κυρίως σε μετεωρολογικές παραμέτρους.

Στη φάση της αντιμετώπισης

Συνιστάται η κατασκευή μικρών φραγμάτων για την παρεμπόδιση ή την εκτροπή των ροών λάβας, καθώς και η ψύξη της με τη χρήση τεραστίων ποσοτήτων νερού.

Στον Ελληνικό χώρο το Ηφαιστειακό Τόξο του Αιγαίου αποτελείται από τα ηφαίστεια των Λιχάδων, του Σουσακίου, του Πόρου, των Μεθάνων, της Μήλου, της Κιμώλου, της Σαντορίνης, της Αντιπάρου, των Χριστιανιών, της Κω και της Νισύρου. Από τα ηφαίστεια αυτά την κυριότερη δράση έχουν τα ηφαίστεια της Νισύρου και της Σαντορίνης. Η πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δράση του ηφαιστείου της Σαντορίνης χρονολογείται από το 1950, ενώ η αντίστοιχη του ηφαιστείου της Νισύρου από το 1888.

Οδηγίες για τα Ηφαίστεια